Ervaring opdoen als ondernemer: wel of niet gratis werken?

3 02 2022 | Ondernemen

Gratis werken, wel of niet doen? Dat is een vraag die vaak gesteld wordt en waarover de meningen ook echt flink uiteen lopen.

Natuurlijk wil je geld verdienen met je bedrijf, je wilt er je inkomen uithalen. Waarom zou je dan gratis gaan werken? Toch zijn er situaties waarin het heel interessant kan zijn om dat wel te doen.

Wanneer kies je er voor om gratis te werken en wanneer kan je het beter niet doen? Ik deel ik mijn visie hierop en geef ik je tips zodat je weet waar je op moet letten.

Waarom zou je gratis werken?

Ik ga een aantal situaties met je delen waarin het super handig kan zijn:

Ervaring opdoen als ondernemer

Als je als starter gaat ondernemen in een werkveld waar je nog niet echt veel ervaring in hebt, kan gratis werken ervoor zorgen dat je op die manier vlieguren gaat maken. Dus dat je meer ervaring gaat opdoen, dat je je aanbod kunt uittesten op je doelgroep en dat je het ook verder kunt finetunen.

Stel dat je besluit om als webdesigner aan de slag te gaan. Je hebt allerlei cursussen gedaan en veel kennis opgedaan. Maar je hebt nog niet heel veel ervaring met het bouwen van websites, behalve die van jezelf. Dan kan het super helpend zijn als je nog een paar websites gratis (of voor een lage instapprijs) gaat maken. Zo kan je zelf nog meer ervaring opdoen.

Als je als expert gezien wilt worden in jouw vakgebied, is het natuurlijk wel handig als je ook echt die ervaring hebt. Daarom kan gratis of voor een laag tarief starten, je wel helpen om meer vlieguren te maken en op die manier ook echt een portfolio op te bouwen.

Reviews verzamelen

Wanneer je start met ondernemen, moet je in de meeste gevallen nog echt een naam opbouwen. Mensen kennen je nog niet, ze weten nog niet wat jij kan en hoe je ze het beste kunt helpen. Daarnaast zijn we ook erg gevoelig voor social proof, dus reviews van mensen die met jou hebben gewerkt.

In mijn geval bijvoorbeeld, kan ik zelf wel vertellen hoe tof De Focus Club is en welke mooie resultaten de leden behalen. Maar het maakt veel meer indruk als de leden dat zelf vertellen.

Reviews/social proof is dus super belangrijk om te kunnen laten zien.

Maar hoe kom je daar dan aan, als je nog geen klanten hebt?
Een van de mogelijkheden is dus dat je bijvoorbeeld voor een bepaalde tijd gratis gaat werken in ruil voor feedback en als ze tevreden zijn, ook een review. Benader iemand die jij ziet als jouw ideale klant en biedt ze dan dus ook iets aan wat je gratis voor ze doet.

Als je bijvoorbeeld als coach aan de slag wilt gaan en je hebt nog weinig naambekendheid. Bied dan een aantal sessies gratis aan jouw ideale klant aan, in ruil voor feedback en uiteindelijk een review als je diegene goed hebt kunnen helpen.

Slimme manier om aan klanten te komen

Ik werd laatst via Instagram benaderd door een startende ondernemer, een virtual assistant. Zij zag dat ik gestart was met mijn podcast en vroeg of ze 3 maanden lang gratis mijn podcast mocht editen. Dit wilde ze namelijk graag aanbieden aan haar klanten, maar ze wilde eerst nog wat meer ervaring opdoen. Nou, ik vind dat een hele slimme move!

Ze neemt mijn werk uit handen, wat ik zelf al niet geweldig leuk vind om te doen. Ze kan online laten zien dat ze mijn podcasts edit (wat weer goed is voor haar zichtbaarheid) en ze heeft straks social proof. Want op het moment dat ik super blij ben met wat ze doet, schrijf ik natuurlijk een mooie review voor haar!

En hoe groot denk je dat de kans is dat ik haar inhuur om daarmee verder te gaan, op het moment dat ze dat al 3 maanden voor me heeft gedaan en ik tevreden ben? Ja, groot. Want ik wil dat dan echt niet opeens weer zelf gaan doen. Dus wat dat betreft is het ook hele slimme marketing.

Laat zien wat je kunt op een laagdrempelige manier, en word daarna ingehuurd om het werk te blijven doen.

Ben je bijvoorbeeld een tekstschrijver en wil je heel graag ingehuurd worden bij een toffe organisatie? Benader ze, pitch ze een gaaf idee waarover je gratis een artikel voor ze kan schrijven en kom op die manier onder de aandacht.

Gratis werken: wat kan je allemaal doen?

Ik wil nog een aantal voorbeelden noemen van werkzaamheden die je gratis zou kunnen doen.

  • Een pilot van jouw nieuwe aanbod draaien, in ruil voor feedback en een review (zo kan je zelf ook ervaring opdoen)
  • Een masterclass geven in een programma/traject van anderen waar jouw doelgroep zich bevindt (= extra zichtbaarheid)
  • Een samenwerking met een grote naam in jouw vakgebied (= extra zichtbaarheid en vergroten expertstatus)
  • Blogs/artikelen schrijven voor een website met groot bereik waar jouw doelgroep komt (= extra zichtbaarheid en vergroten expertstatus)

Daar wil ik nog wel even een sidenote bij maken. Het hoeft niet altijd gratis te zijn. Je kunt bijvoorbeeld ook een ruildienst afspreken. Zo heb ik een tijdje samengewerkt met een virtual assistant die voor mij wat terugkerende werkzaamheden uit handen nam en ik hielp haar in ruil daarvoor als coach met het opzetten van haar business. Ook dit soort samenwerkingen kunnen heel goed werken.

Vind je het lastig om te bepalen wat jij kunt doen om meer ervaring op te doen als ondernemer of wil je eens sparren wat je beter wel/niet gratis kunt doen? Plan dan een gratis Business Brainstormsessie in.

Ervaring opdoen als ondernemer: zo heb ik het aangepakt

Toen ik startte met ondernemen, deed ik dat met mijn reisblog en webshop met reisproducten. Ik heb in die tijd veel gratis artikelen geschreven voor andere grote reiswebsites. Dat leverde mij extra zichtbaarheid op, op grote platforms. Ook heb ik een aantal ruildiensten met opdrachtgevers afgesproken. Ik kreeg dan een product of dienst, in ruil voor een artikel. Dat deed ik wel alleen als ik echt achter het product of de dienst stond. Op die manier kon ik wel samenwerken met grotere partijen die ik ook weer op mijn website kon vermelden.

Qua webshop bood ik ondernemers/organisaties in de reisbranche wel eens gratis goodies aan (denk aan een paspoorthoes, bagagelabel of een kabeltasje) die zij dan aan hun klanten meegaven en mijn flyer daarbij meegaven. Dat gaf mij weer extra zichtbaarheid en uiteindelijk nieuwe klanten. Een aantal organisaties bestelde daarna ook die goodies om aan hun klanten te geven, omdat ze zulke leuke reacties kregen. Dus dat was best slimme marketing.

Gratis werken kan dus zeker een goed idee zijn, als startende ondernemer. Maar wees je bewust van de valkuilen!

Toen ik met mijn coaching startte, heb ik mijn allereerste coachingstrajecten aan 2 dames gratis aangeboden. Ik hielp ze dus gratis en kon ondertussen mijn trajecten finetunen met de feedback die ik van ze kreeg. Uiteindelijk waren ze heel blij, dus dat heeft me toen ook hele mooie reviews opgeleverd die ik op mijn website en socials kon gebruiken. Het gaf mij daarnaast ook het zelfvertrouwen dat het goed was en dat ik ze echt kon helpen. Voor mij was het juist heel fijn dat ik op deze laagdrempelige manier kon starten en dat ik daar niet meteen een paar honderd euro voor vroeg. Zo kon ik er ook echt in groeien.

Ik geef nog steeds regelmatig gratis workshops/masterclasses in programma’s van andere ondernemers, wat ik super leuk vind om te doen en wat me dan natuurlijk ook weer extra zichtbaarheid oplevert.

Gratis werken: wanneer kan je dat beter niet doen?

Je wilt gaan ondernemen of je bent al aan het ondernemen en dat betekent dat je je inkomen met je bedrijf wilt gaan verdienen. Met eindeloos gratis werken gaat dat natuurlijk niet lukken.

Bedenk dus altijd goed waarom je gratis wilt werken en wat het je oplevert. Doe het dus echt met een doel, en niet omdat iemand anders jou geen geld wilt betalen of als je iemand tegemoet wilt komen.

Ga altijd bij jezelf na wat het jou oplevert als je iets voor iemand gratis wilt doen. Dat hoeft dus niet altijd geld te zijn, maar wel iets anders waardevols:

  • De kans om je nieuwe product/dienst uit te proberen.
  • Om vlieguren te maken.
  • Je ideale klant beter te leren kennen.
  • Om feedback te verzamelen.
  • Extra zichtbaarheid te krijgen.
  • Reviews te verzamelen.

Er moet dus wel echt iets voor jou inzitten.

Je zult in je ondernemersreis ook mensen gaan treffen die dolgraag met je willen samenwerken, maar die de investering te hoog vinden of die de waarde niet goed inzien van wat jij doet. Dat kan, dat mag en dat is helemaal oke. Maar laat je daardoor niet van de wijs brengen en je verplicht voelen om ze het dan gratis aan te bieden.

Ook als je wordt gevraagd voor een ruildienst, wees altijd eerlijk naar jezelf toe: word je hier blij van en gaat het jou vooruithelpen?

Gratis werken: Wanneer wel en wanneer niet? (Samenvatting)

Wanneer zou je wel gratis kunnen werken?:

  • Als je er veel van kunt leren en je zo extra ervaring kunt opdoen.
  • Wanneer het je waardevolle reviews oplevert.
  • Als het een klant is met een grote naam.
  • Het je veel bereik oplevert bij jouw doelgroep

Wanneer zou je niet gratis moeten werken?:

  • Als het jou niets oplevert (geen geld, maar ook niets anders waardevols).
  • Het niet duidelijk is hoe lang je gratis werk verzet en er geen concrete afspraken worden gemaakt.
  • Als je er niet blij van wordt.
  • Wanneer je het gevoel hebt dat er misbruik van jouw kwaliteiten wordt gemaakt.

Dan nog wat afsluitende tips:

In iedere situatie: maak concrete afspraken van te voren:

  • Hoe lang ga je voor iemand gratis werken?
  • Is er een tegenprestatie?
  • En zo ja, wat houdt die dan in (review/feedback/promotie/ruildienst)?

Wees daarin heel duidelijk, leg afspraken vast zodat er geen verwarring kan ontstaan. Je kunt daarin bijvoorbeeld ook opnemen dat als de samenwerking goed bevalt, dat je na de proefperiode van 2 maanden bijvoorbeeld wordt ingehuurd.

Ik ben dus wel een voorstander van gratis werken, zolang het je maar wel iets oplevert!

De vraag die je jezelf dan altijd mag stellen is: What’s in it for me?

Dat hoeft dus niet altijd geld te zijn, maar kunnen ook andere zaken zijn, zoals extra zichtbaarheid, meer naamsbekendheid, meer bereik, waardevolle reviews, feedback en een grotere betrouwbaarheid.

gratis checklist

Eigen bedrijf starten, maar geen idee waar te beginnen?

Wanneer je wilt beginnen met ondernemen komt er vaak veel op je af. Het kan zó overweldigend voelen!

Speciaal voor jou heb ik daarom deze checklist gemaakt met daarin de belangrijkste stappen die je 1 voor 1 kunt volgen om jouw onderneming op te bouwen.

Dit vind je vast ook leuk!

Doelen stellen 2022: zo doe je dat!

Doelen stellen 2022: zo doe je dat!

Het is alweer 2022 en dat betekent dat het nu dé tijd van het jaar is om de balans op te maken, doelen te stellen en vooruit te kijken naar een nieuw jaar. Wat wil je in 2022 bereiken? Wat wil je allemaal doen? Waar wil je eind 2022 staan?Hoe wil je dat je leven eruit...

Lees meer
Jaaroverzicht 2021: Mijn hoogte- en dieptepunten

Jaaroverzicht 2021: Mijn hoogte- en dieptepunten

Ik neem je mee in het afgelopen jaar met de voor mij belangrijkste lessen. In de groei en tegenslagen die ik heb meegemaakt en de keuzes die ik bij nader inzien beter niet had kunnen maken. Een compleet jaaroverzicht van 2021 dus. Laten we positief beginnen en...

Lees meer